(Cadn.com.vn) - Iran bị cáo buộc đang ngấm ngầm tuyển dụng các tín đồ Hồi giáo Shitte ở Afghanistan để hỗ trợ Tổng thống Syria Bashar al-Assad đang gặp nguy khốn. Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) được cho là đứng đằng sau việc huy động này. Tuy nhiên, quốc gia Hồi giáo này đã bác bỏ.

Theo các buộc, IRGC tuyển mộ các tân binh đa phần có nguồn gốc ở Hazaras, Afghanistan, bao gồm những người đang sinh sống tại cộng đồng người nhập cư nghèo đói ở Iran, từ đó lập ra lữ đoàn đánh thuê Fatemioun chuyên tham chiến tại Syria. Những chiến binh Afghanistan này được lôi kéo ra khỏi xung đột của chính đất nước mình nhưng lại đi tham chiến ở Syria - một cuộc chiến được cho là "khó thấy đường quay trở về".

Một chiến binh bị những binh sĩ Shitte ủng hộ quân đội chính phủ Syria bắt giữ. Ảnh: Reuters

Sẵn sàng đánh đổi

Đóng vai trò chính giúp Iran tuyển dụng các chiến binh Shitte người Afghanistan là những "người trung gian", chẳng hạn như Jawad.

Jawad tiết lộ đã làm việc với vai trò là "người trung gian" cho IRGC kể từ năm 2014. Nhiệm vụ của ông là kết nối liên lạc giữa những tín đồ Hồi giáo Shitte sẵn sàng chiến đấu ở Afghanistan với Đại sứ quán Iran tại Kabul. Và về phần mình, ông sẽ nhận được tiền hoa hồng môi giới từ phía Đại sứ quán. Bên cạnh những kẻ "môi giới" như Jawad, IRGC cũng bị cáo buộc sử dụng nhà thờ Hồi giáo ở các thành phố Afghanistan làm căn cứ tuyển dụng. Căn cứ phổ biến nhất là một nhà thờ được giấu tên ở khu vực Dasht-e Barchi của thủ đô Kabul. Những tân binh tuyển dụng được hứa hẹn một khoản tiền lương 500USD/tháng và giấy phép cư trú tại Iran để đổi lấy điều mà nhà chức trách Iran nói với họ là sứ mạng thiêng liêng để bảo vệ những đền thánh của người Shitte ở Damascus khỏi phiến quân IS.

Ngoài ra, Iran còn ban hành một luật mới khi cho phép chính phủ cấp quyền công dân cho thân nhân của các chiến binh người Afghanistan thiệt mạng trong cuộc chiến Syria. Đây được xem như giải pháp thu hút tân binh và khuyến khích họ thực hiện các nhiệm vụ nguy hiểm.

Iran bác bỏ

Hiện chưa có con số thống kê chính thức về số lượng binh lính người Afghanistan mà Iran điều sang chiến trường Syria. Tuy nhiên, theo hãng thông tin truyền thông nhà nước Iran, hiện có khoảng 20.000 công dân nam Afghanistan đang chiến đấu ở Syria. Trong khi đó, Ali Alfoneh, một nhà phân tích độc lập người Iran tại Washington cho rằng, số người Afghanistan chiến đấu ở Syria chỉ khoảng vài ngàn người.

Theo các chuyên gia, dù Iran luôn một mực phủ nhận sử dụng "mồi nhử" hoặc "cưỡng ép" công dân Afghanistan tham gia chiến đấu ở Syria, nhưng ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy, Tehran đang bí mật tuyển mộ những người đàn ông trong số khoảng 3 triệu người Afghanistan đang ở nước này. Vì đối với Tehran, việc sở hữu một lực lượng dân quân Afghanistan trung thành là yếu tố tiên quyết để thực hiện mục đích chiến sự dài hạn của quốc gia này ngoài việc tham chiến ở Syria.

"Tuyển dụng và đào tạo các chiến binh Shia người Afghanistan có thể giúp IRGC chiến đấu chống lại phiến quân Taliban hoặc các nhóm tín đồ Hồi giáo Sunni ngay trên lãnh thổ Afghanistan sau khi quân đội Mỹ rút khỏi nước này", chuyên gia Alfoneh cho biết. Nazir Ahmadzai, một nghị sĩ chuyên theo dõi việc tuyển dụng các chiến binh Afghanistan, cho biết, Iran quyết tâm "đổ thêm dầu vào lửa" mối xung đột căng thẳng sắc tộc giữa người Sunni và người Shitte, nhằm khẳng định quyền kiểm soát ở Afghanistan. "Chính sách của Iran là làm gia tăng sự phân chia giáo phái giữa dòng Sunni và Shitte. Họ muốn Afghanistan trở nên giống như Syria", ông nói.

Một nhà lãnh đạo phe đối lập Syria gần đây kêu gọi chính phủ Afghanistan thực hiện các biện pháp ngăn chặn chiến binh đến Syria. Nhưng bất chấp sự phản đối từ gia đình và chính phủ, những thanh niên trẻ người Afghanistan có thể sẽ tiếp tục gia nhập lực lượng Fatemioun, miễn là đánh đổi bằng hy vọng về một tương lai an toàn và thịnh vượng cho bản thân cũng như cho gia đình.

Tuệ Khanh
(Theo Guardian)